BADANIA: ZMIANY W MÓZGU ZWIĄZANE Z UŻYWANIEM KONOPI INDYJSKICH MOGĄ NIE MIEĆ CHARAKTERU PRZYCZYNOWEGO

BADANIA: ZMIANY W MÓZGU ZWIĄZANE Z UŻYWANIEM KONOPI INDYJSKICH MOGĄ NIE MIEĆ CHARAKTERU PRZYCZYNOWEGO

Według badania obserwacyjnego długotrwałe używanie konopi indyjskich może być związane z pewnymi zmianami w strukturze i funkcjonowaniu mózgu w późniejszym okresie życia, jednak powiązania te niekoniecznie muszą wskazywać na związek przyczynowy. Takie wnioski przedstawili naukowcy, którzy przeanalizowali dane genetyczne ponad 15 tysięcy użytkowników konopi indyjskich zebrane w ramach brytyjskiego Biobanku. Wyniki ich analizy opublikowano w czasopiśmie BMJ Mental Health.

Eksperci wskazują, że zaobserwowane różnice mogą wynikać z innych, nieznanych jeszcze czynników. Podkreślają jednak, że niezbędne są dalsze badania, aby lepiej zrozumieć wpływ intensywnego stosowania konopi indyjskich, w tym ich siły działania, na mózg.

Wzrost użycia konopi i brak jednoznacznych danych

Legalizacja konopi indyjskich w celach medycznych i rekreacyjnych przyczyniła się do wzrostu ich spożycia na całym świecie. Wzrost ten nastąpił jednak przy jednoczesnym niedostatku wiedzy na temat długofalowych skutków ich używania na funkcjonowanie mózgu. Użytkowanie konopi wiąże się z negatywnym wpływem na funkcje neurokognitywne, strukturę i funkcje mózgu. Jak dotąd nie ustalono również, czy istnieje bezpieczny próg ich stosowania.

Chociaż wcześniejsze badania obserwacyjne wskazywały na zmiany w mózgach regularnych użytkowników konopi, nie dostarczały dowodów, że to właśnie konopie były przyczyną tych zmian. Ponadto niewiele badań uwzględniało osoby w starszym wieku.

Randomizacja mendlowska: nowa perspektywa

Aby pogłębić wiedzę, naukowcy zastosowali randomizację mendlowską, technikę, która wykorzystuje warianty genetyczne jako wskaźniki określonych czynników ryzyka – w tym przypadku używania konopi indyjskich lub uzależnienia od nich. Celem było uzyskanie dowodów genetycznych na potencjalne skutki tego używania, w szczególności w odniesieniu do zmian w strukturze mózgu.

Badanie oparto na danych 15 896 użytkowników konopi z brytyjskiego Biobanku, z których pochodzą zarówno profile genetyczne (z lat 2012–2013), jak i wyniki obrazowania mózgu metodą MRI (z lat 2014–2019). Respondenci deklarowali, czy kiedykolwiek używali konopi indyjskich, podając, jak często to robili – od raz lub dwa razy po ponad 100 razy w życiu.

Podział uczestników i analiza danych

Uczestników, którzy odpowiedzieli twierdząco na pytanie o używanie konopi, sklasyfikowano jako użytkowników konopi indyjskich (3641 osób, średnia wieku 61 lat). Osoby, które zaprzeczyły stosowaniu, stanowiły grupę kontrolną (12 225 osób, średnia wieku 64 lata).

Korzystających z konopi podzielono na osoby o niskiej częstotliwości używania (maksymalnie 10 razy w życiu) oraz o wysokiej częstotliwości (więcej niż 11–100 razy). Dodatkowo zapytano, ile lat minęło od ostatniego użycia konopi. Analizy uwzględniały szereg zmiennych, takich jak wiek pierwszego kontaktu z konopiami, płeć, poziom deprywacji społecznej, status zawodowy, nałogi, wskaźnik masy ciała (BMI), stan zdrowia psychicznego i 613 zmiennych dotyczących obrazowania mózgu.

Wyniki: wpływ na mózg

Po uwzględnieniu tych czynników stwierdzono, że użytkowanie konopi indyjskich wiąże się z pewnymi zmianami w mózgu. Użytkownicy mieli gorszą integralność istoty białej, ważnego składnika mózgu odpowiedzialnego za funkcje poznawcze, zwłaszcza w obrębie ciała modzelowatego – kluczowej struktury łączącej obie półkule mózgu.

Zaobserwowano także osłabioną łączność neuronalną w stanie spoczynku w obszarach mózgu odpowiedzialnych za funkcjonowanie sieci trybu domyślnego, aktywnej podczas błądzenia myślami. Te regiony mózgu są szczególnie bogate w receptory kannabinoidowe.

Częstotliwość ani czas trwania abstynencji od konopi nie miały znaczącego wpływu na zaobserwowane zmiany w strukturze i funkcjonowaniu mózgu.

Różnice między płciami

Zaobserwowano różnice w wynikach w zależności od płci. U mężczyzn istotne zmiany dotyczyły sześciu obszarów mózgu, podczas gdy u kobiet aż 24 struktur i regionów funkcjonalnych. U mężczyzn zmiany koncentrowały się głównie na łączności funkcjonalnej, natomiast u kobiet dotyczyły integralności istoty białej. Wskazuje to na możliwe różnice w sposobie, w jaki używanie konopi wpływa na mózg w zależności od płci.

Brak dowodów na związek przyczynowy

Gdy wyniki poddano analizie z zastosowaniem randomizacji mendlowskiej, nie stwierdzono znaczących związków między genetycznie przewidywanym uzależnieniem od konopi a zmianami w mózgu.

– „Jest to największe badanie obserwacyjne dotyczące wpływu konopi na strukturę i funkcje mózgu oraz pierwsze zastosowanie randomizacji mendlowskiej w tej dziedzinie” – zauważają autorzy.

Możliwe wyjaśnienia różnic

Badacze sugerują kilka potencjalnych przyczyn różnic między wynikami obserwacyjnymi a mendlowskimi. Niezmierzona zmienna, taka jak predyspozycje genetyczne, dieta czy stosowanie leków, mogła wpłynąć na wyniki obserwacji. Randomizacja mendlowska może mieć mniejszą moc w wykrywaniu subtelnych efektów. Dodatkowo ta technika bada skumulowany wpływ używania konopi przez całe życie, podczas gdy zmiany w mózgu mogą wynikać z czynników występujących w określonych momentach życia.

Ograniczenia i potrzeba dalszych badań

Naukowcy wskazują, że populacja brytyjskiego Biobanku składa się głównie z białych uczestników w dobrym zdrowiu, co może ograniczać możliwość uogólnienia wyników. Ponadto badanie opierało się na wspomnieniach uczestników dotyczących używania konopi, co może być obarczone błędem.

– „Nasze wyniki należy traktować z ostrożnością. Niezbędne są dodatkowe badania, aby lepiej zrozumieć wpływ intensywnego używania konopi, ich siły działania oraz czynników, które mogłyby pomóc w kształtowaniu polityki publicznej” – podsumowują naukowcy.

Jak wyniki badania mogą dotyczyć zwykłych użytkowników marihuany?

Badanie przynosi kilka wniosków, które mogą być istotne dla przeciętnych użytkowników marihuany, choć należy pamiętać, że wiele z tych wyników wymaga dalszych badań. Oto główne wnioski:

1. Brak jednoznacznych dowodów na związek przyczynowy

Choć badanie wskazuje na pewne zmiany w strukturze i funkcjonowaniu mózgu u użytkowników marihuany, nie dowodzi, że to marihuana bezpośrednio te zmiany powoduje. Zmiany te mogą być wynikiem innych czynników, takich jak styl życia, genetyka czy współistniejące nałogi (np. alkohol czy tytoń).

Dla użytkownika: Efekty stosowania marihuany mogą się różnić w zależności od kontekstu życia, stanu zdrowia i innych nawyków. Nie należy zakładać, że każda zmiana w mózgu będzie bezpośrednią konsekwencją używania marihuany.

2. Znaczenie częstotliwości i intensywności używania

Badanie podzieliło użytkowników na osoby o niskiej i wysokiej częstotliwości używania marihuany, ale nie wykazano wyraźnego związku między intensywnością stosowania a zmianami w mózgu. To może oznaczać, że wpływ marihuany zależy od bardziej złożonych czynników niż tylko ilość spożywanej substancji.

Dla użytkownika: Okazjonalne stosowanie marihuany (np. raz na kilka miesięcy) może mieć mniejsze znaczenie dla zdrowia mózgu niż długotrwałe i regularne używanie. Mimo to nawet sporadyczne stosowanie warto rozważać w kontekście ogólnego zdrowia i stylu życia.

3. Różnice między płciami

Badanie sugeruje, że kobiety i mężczyźni mogą być różnie podatni na skutki używania marihuany. U mężczyzn bardziej widoczne były zmiany w funkcjonalności mózgu, natomiast u kobiet w integralności istoty białej, co oznacza różnice w strukturze mózgu.

Dla użytkownika: Płeć może mieć znaczenie w ocenie ryzyka związanego z używaniem marihuany. Kobiety mogą być bardziej narażone na zmiany strukturalne, a mężczyźni na zaburzenia funkcjonalne. To może wpłynąć na indywidualne decyzje dotyczące stosowania tej substancji.

4. Wiek użytkownika i okres używania marihuany

Badanie dotyczyło głównie osób w średnim i starszym wieku, co oznacza, że skutki używania marihuany przez młodsze osoby mogłyby się różnić. Mózg osób młodszych (np. nastolatków) jest bardziej plastyczny i podatny na zmiany, co może zwiększać ryzyko negatywnych skutków w porównaniu z osobami dorosłymi.

Dla użytkownika: Młodsze osoby powinny być bardziej ostrożne w używaniu marihuany, ponieważ skutki w ich przypadku mogą być bardziej znaczące i długotrwałe.

5. Możliwy brak „bezpiecznego” poziomu

Badanie podkreśla, że nie ustalono, czy istnieje jakikolwiek bezpieczny próg używania marihuany, poniżej którego nie występują żadne skutki dla mózgu.

Dla użytkownika: Nawet sporadyczne używanie marihuany może wiązać się z pewnym ryzykiem. Warto być świadomym, że skutki mogą nie być widoczne od razu, ale mogą kumulować się w dłuższym okresie czasu.

6. Receptory kannabinoidowe w mózgu

Marihuana oddziałuje na obszary mózgu bogate w receptory kannabinoidowe, takie jak ciało modzelowate czy sieć trybu domyślnego. To są kluczowe obszary odpowiedzialne za komunikację między półkulami, pamięć i myślenie abstrakcyjne. Zmiany w tych obszarach mogą wpływać na codzienne funkcje poznawcze.

Dla użytkownika: Regularne używanie marihuany może mieć subtelny, ale istotny wpływ na zdolność koncentracji, pamięci czy szybkości podejmowania decyzji. Warto obserwować swoje funkcje poznawcze i rozważyć przerwy w stosowaniu.

7. Indywidualne różnice

Wyniki badania wskazują, że różnice w mózgu mogą wynikać z czynników niezwiązanych z marihuaną, takich jak genetyka, środowisko czy inne nawyki zdrowotne.

Dla użytkownika: Skutki stosowania marihuany są indywidualne. To, co jest neutralne lub szkodliwe dla jednej osoby, może być inne dla drugiej. Świadome podejście do używania marihuany wymaga uwzględnienia własnego stanu zdrowia i stylu życia.

Wnioski dla użytkowników marihuany

Badanie nie daje ostatecznych odpowiedzi na temat bezpieczeństwa używania marihuany, ale wskazuje, że jej stosowanie może wiązać się z różnymi ryzykami, szczególnie w dłuższej perspektywie. Kluczowe znaczenie mają częstotliwość i intensywność używania, płeć użytkownika oraz ogólny kontekst zdrowotny. Dalsze badania są potrzebne, aby dokładniej określić wpływ marihuany na różne grupy użytkowników, w tym osoby młode i okazjonalnych konsumentów.

Jesteś okazjonalnym użytkownikiem i szukasz odmian o słabszym działaniu z których możesz korzystać w ciągu dnia, Sprawdź!